Kamboçya’da milyonlarca motosiklet ve tuktuk var. Trafik neredeyse tamamen bunlardan oluşuyor. Şehir merkezinde az da olsa binek araba, minibüs, kamyonet görüyorsunuz, ama taşrada sadece motorlar var.
O kadar motor suyla gitmiyor tabii. Fakat görünürde benzin istasyonu yok. Ne şehirde, ne şehirlerarası yollarda, ne de çok turistik ve 5 yıldızlı otellerle dolu Siem Reap’te bir tek adet bile benzin istasyonu yok!
Nedenini, bizim tuktukçu Yan elli metrede bir yol kenarında gördüğümüz tahtadan derme çatma çakılmış tezgahlara yanaşınca anladık. Benzin şişede satılıyor. Johnny Walker şişeleri 1 litre, Sprite şişeleri 2 litre. Fiyatı da “sudan ucuz”. Biz litrelik suya 1 dolar verirken, Yan bir Johnny Walker’ı yarım dolara aldı.
Bu “şişeden benzin istasyonu” konsepti taşrada bol bulunurken, bunun bir boy büyüğü diyebileceğimiz “bidondan benzin istasyonları” da şehir merkezlerinde görülüyor. Bidon-istasyonlarda hizmet çeşitleniyor da: Kompresör var, lastiklerinizi şişirebiliyorsunuz.Motosiklet Kamboçya’nın toplu taşıma aracı. Otobüs, minibüs, dolmuş, tren diye birşey yok, motosiklet var. O yüzden bir motorda birden fazla kişi görmeniz normal. Çoluk çombalak bütün aile küçücük bir scooter’ın tepesine doluşup yollara düşüyor. Gözlemlerime dayanarak söylüyorum, ortalama yolcu adedi en az 4! Eşya ve yük taşımak için de en sevilen araç motor. 2mx2m’lik pencere camı taşıyanı da gördük, gardırop taşıyanı da…
Trafik gerçekten alem. Teoride sağdan, pratikte her yönden akıyor! Ters yöne girmek, kavşaklarda dönüşü içerden almak, sonra yolu ortadan diklemesine bölüp karşı şeride geçmek gibi aktiviteler son derece doğal. Şaşırtıcı olan, kimse kimseye çarpmıyor. Kimse kızmıyor, bağırmıyor, küfretmiyor. Ani frenler, acı korna sesleri duyulmuyor. Herkes paşa paşa yolunda gidiyor. Zaten kaza falan da olmuyor.Bir başka alem, sayısı az da olsa binek arabalar. Kamboçya’da trafik sağdan, ama arabaların direksiyonlarının kimi sağdan, kimi soldan 🙂 Çünkü çoğu Tayland’dan alınmış, orada da trafik İngilizler’den kalma alışkanlıkla soldan aktığı için direksiyonlar sağdaymış. Sağdaki direksiyonda otururken öndeki arabayı sollamaya çalışanları düşünün artık! Gerçekten nefis.
Ve son bomba: Trafik işaretleri. Trafik bu kadar kendine özgü olunca, işaretleri de ona göre oluyor tabii. Aşağıdaki fotoğrafı tuktukla giderken çektim, pek net değil. Ama anlamı net: Dikkat, fil çıkabilir!
Güzel ülke Kamboçya’dan sevgilerle.
