İşte bütün kararlarınız içinde vermeniz gereken en önemli karar.
Öncelikle şunun altını çizeyim: Kilimanjaro’ya bir şirketle anlaşmadan, rehberiniz olmadan, tek başınıza (veya grup olarak) tırmanış yapamazsınız. Tanzanya Devleti son derece haklı sebeplerden buna izin vermiyor. Yasak.
Kilimanjaro Dağı tüm dünyada popüler bir tırmanış rotası, yılda 16.000 kişi zirveye ulaşmak için Tanzanya’ya geliyor. Bu büyük kitle, yerel halk için önemli bir gelir kapısı ve büyük bir iş kolu yaratmış durumda. Bu yüzden, tecrübeli ya da tecrübesiz, dürüst ya da dalavereci, onlarca, yüzlerce, hatta kimilerine göre binlerce tırmanış acentası var. Bunların içinden güvenilir, size uygun olanını bulmak için biraz mesai harcamanız gerekiyor.
Tırmanış şirketini seçerken dikkat edeceğiniz noktalara değinmeden önce, şirketin size ne hizmet sağlayacağını anlatayım:
- Seçtiğiniz rotayı bir ana rehber ve birkaç yardımcı rehber eşliğinde çıkıyorsunuz. Bu rehberleri anlaştığınız şirket sağlıyor.
- Tırmanış süreniz boyunca ihtiyacınız olacak her türlü kamp malzemesini, çadırı, sandalyeyi, masayı, tuvaleti, bir haftalık yiyeceğinizi ve suyunuzu tırmanış şirketi temin ediyor.
- Tüm bu malzeme ve dağa götürdüğünüz tüm kişisel eşyalarınız, taşıyıcılar tarafından zirveye çıkarıyor ve aşağı indiriyor. Siz yalnızca gün içerisinde ihityacınız olabilecek ufak-tefek malzemeyi (su, güneş kremi, şapka, atıştırmalıklar vb) yanınızda taşıyorsunuz.
- Çadırlar taşıyıcılar tarafından kuruluyor ve toplanıyor.
- Yemeklerinizi bir aşçı yapıyor.
Gördüğünüz gibi, oldukça lüks bir hizmet alıyorsunuz.
Tırmanış şirketini seçerken dikkat edilecek noktalar:
1. Rehber sayısı
Her grupta tüm tırmanış ekibini yöneten bir ana rehber ve tırmanıcı sayısına göre sayısı belirlenen birkaç yardımcı rehber olur. Ortalama 2-3 tırmanıcıya bir rehber düşmelidir. Örneğin 8 kişilik bir grupsanız en az 3, idealde 4 rehberiniz olmalı.
Rehberlerin görevi yolu göstermekten ziyade, sizin sağlıklı ve mutlu şekilde tırmanışı tamamlamanızı sağlamaktır. Hatta yolu göstermek en son, en gereksiz işlevleridir.
Tırmanıcılar farklı hızlarda yürüyerek birbirinden uzak düşebilir, aşırı dik patikalarda fiziksel yardıma ihtiyaç duyabilir, yüksek irtifadan kaynaklanan sorunlar yaşadıklarında gruptan ayrılarak hızlı bir şekilde düşük irtifaya inmeleri gerekebilir ve daha burada sayamayacağım kadar çok konuda yardıma ihtiyaç duyulabilir. Ve bunların hepsi aynı anda olabilir. Bu yüzden birden fazla rehbere ihtiyacınız var.
Grup sayınıza uygun rehber vermeyen hiçbir şirketi listenize almayın!
Her rehber kariyerine taşıyıcı olarak başlar. En az 3 yıl taşıyıcılık yaptıktan sonra, potansiyeli olanlar ve İngilizce bilenler yardımcı rehber yapılır. 3 ila 5 yıl da yardımcı rehberlik yaptıktan ve yeterince tecrübe kazandıktan sonra ana rehber olarak çalışmaya başlayabilir.
Tüm rehberlerinizin Kilimanjaro National Parks Board / Kilimajaro Ulusal Parklar Kurulu’na kayıtlı, resmi rehberler olup olmadıklarını kontrol edin.
Ana rehberinizin kaç yıllık tecrübesi olduğunu sorgulamayı da unutmayın.
2. Taşıyıcı sayısı
Bir acentanın grubunuza tahsis edeceği taşıyıcı sayısı kararınızı vermenizi sağlayacak önemli noktalardan biri olmalı.
Kilimanjaro tırmanışlarının kelime manasıyla bütün yükü taşıyıcıların omuzlarındadır. Büyük çoğunluğu dağın eteklerinde yaşayan Chagga halkındandır bu insanların. Çoğunluğu erkek olsa da kadın taşıyıcılar da vardır. Genellikle uygun yürüyüş ayakkabısı veya kıyafetleri olmadan, son derece tehlikeli patikalardan süratli bir şekilde tırmanarak, kelle koltukta çalışırlar. Ve bir haftalık çalışmalarının karşılığında 7-10 dolar gibi olağanüstü düşük bir sabit ücret alırlar. Asıl kazançları, sizin tırmanış sonunda onlara vereceğiniz bahşiştir.
Tırmanıcıların Kilimanjaro’ya getirebilecekleri kişisel eşya sınırı 15 kg’dır. Her bir taşıyıcının yükü ise, kendi eşyaları da dahil olmak üzere, en fazla 25 kg olarak sınırlandırılmıştır. Her rotanın başlangıç kapısında bir tartı ve bir görevli her taşıyıcının yükünü kayıt altına alır. Ancak tırmanış bir kere başladıktan sonra ağırlık kontrol eden hiç kimse yoktur. Bir taşıyıcının sırtında 20 kg mı var, 40 kg mı, bilemezsiniz. İşte burada devreye taşıyıcı sayısı giriyor!
Anlaşmayı düşündüğünüz şirket etik kurallara uygun davranmaya çalışan bir şirketse, ekibinizde tırmanıcı başına en az 3 taşıyıcı olmalı. Yani 6 kişiyseniz 18 taşıyıcı, 8 kişiyseniz 24 taşıyıcı. Hesabınızı buna göre yapın. Daha az taşıyıcı veren şirketlerden uzak durun!
Elbette daha fazla taşıyıcı demek daha yüksek bütçe demek. Bu işin gerektirdiği emeğin karşılığını ödemeye hazır olun.
3. Güvenlik önlemleri
Sıra geldi can güvenliğinize. Bir tırmanış şirketinin güvenilir olup olmadığını anlamanın en hızlı yolu, tırmanıştan önce aşağıda sayacağım basit, fakat önemli güvenlik önlemlerini alıp almadığını sorgulamanızdır:
- Ekibin yanında, yüksek irtifa hastalığının (ciğerlerde veya beyinde ödem gibi) ileri aşama belirtileri görüldüğünde kullanılacak Gamow Bag denilen portatif basınç torbası var mı? Eğitimini almışlar mı, kullanmayı biliyorlar mı?
- Ekibin yanında oksijen tüpü var mı?
- Ekibin yanında ilkyardım kiti var mı, ilkyardım eğitimleri var mı?
- Şirket, acil durumda helikopterle en yakın hastaneye transfer olmanızı sağlayacak Acil Kurtarma Sigortası yaptırıyor mu?
Bu sorulardan herhangi birine hayır cevabı aldıysanız arkanıza bakmadan kaçın.
Bu yazıya da göz atın:
YÜKSEK İRTİFA HASTALIĞI NEDİR? NASIL KORUNULUR?
4. Tuvalet
Biraz da kişisel hijyen ve konfor konusuna odaklanalım.
Kilimanjaro tırmanışınız esnasında kamp alanlarında yüzlerce, hatta binlerce tırmanıcıyla birlikte konaklayacaksınız. Kampların tuvalet olanakları pek içaçıcı değil. Tuvalet denen yer çoğu zaman yere açılmış bir çukur ve tam örtülemeyen bir kapıdan ibaret. Hijyen kaygısı bir tarafa, kamp alanının büyüklüğü düşünüldüğünde, tuvaletin çadırınıza çok uzak bir noktada kalması son derece olası. Gecenin bir vakti uykudan uyanıp, sersemlemiş ve soğuktan titrer bir halde tuvalete bir yürüyüş tutturmak pek zevkli değil.
Tavsiyem: Portatif tuvalet kiralayın.
Ekibiniz bu tuvaleti de diğer kamp malzemeleriyle birlikte taşır, siz kampa gelmeden çadırınızın yakınına kurar, temizler, hatta yanına da bir kova su bırakır.
Portatif tuvalet kirası bir hafta için 150-200 dolar arasındadır. Fakat bazı şirketler bu hizmeti bedava sağlar. Buyrun size şirket seçiminiz için bir kriter daha!
5. Aşçı
Bu kriter önemli olmakla birlikte, ne yazık ki önceden test edebileceğiniz bir kriter değil. Ancak seçmeyi düşündüğünüz şirketi sorularınızla bunaltabilirsiniz.
Her ekipte rehberler ve taşıyıcılarla birlikte bir de aşçı bulunur. Bu aşçının görevi karnınızı doyurmaktan ziyade, yüksek irtifaya uygun şekilde karnınızı doyurmaktır.
Aşçınız ip cambazı gibidir. Hem midenizi fazla doldurmayacak, hem gerekli enerjiyi almanızı sağlayacak, hem yüksek miktarda sıvı içerecek, hem de bağırsaklarınızı yormayacak menüler hazırlamalıdır. Yükselen irtifayla iştahınız azalacağı için görevi zordur. Her güne ayrı menü pişirerek çeşitliliği sağlamalı, fakat bunları da sınırlı malzemeyle yapmalıdır. Bir de, hazırladıklarını yiyip yemediğinizi adeta anne şefkati ve şahin gözleriyle her gün takip eder ki, düzgün beslenemediğiniz için tırmanışınız patlamasın.
Seçeceğiniz şirkete ‘Bizim aşçı süpermen, değil mi?’ diye sorarsınız artık.
Kendi tırmanışım için seçtiğim, test edip onayladığım, güvenilir bir tırmanış şirketi tavsiyesi almak isterseniz mesaj atabilirsiniz: aylakilsu(at)gmail.com
Sonraki yazı:
KİLİMANJARO TIRMANIŞI İÇİN GEREKLİ EKİPMAN VE MALZEMELER
TIRMANIŞ VİDEOSU